۸ سال بعد از حادثه تلخ ساختمان پلاسکو  همچنان مستعد وقوع حوادثی مشابه هستیم  چرا که بسیاری از عوامل زمینه‌ساز چنین فجایعی هنوز به‌طور کامل برطرف نشده‌اند. هرچند در سال‌های اخیر اقداماتی برای کاهش ریسک و ارتقای ایمنی انجام شده است، اما چالش‌های متعددی وجود دارد که می‌تواند زمینه‌ساز تکرار چنین حوادثی باشد. در ادامه، دلایل این آسیب‌پذیری و عوامل خطر بررسی می‌شوند:

تعداد زیاد ساختمان‌های ناایمن

• بر اساس آمارهای اخیر، تعداد زیادی از ساختمان‌های قدیمی و فرسوده در شهرهای بزرگ ایران، به‌ویژه تهران، وجود دارد که بسیاری از آن‌ها فاقد تجهیزات ایمنی مناسب هستند.
• طبق گزارش‌ها، ساختمان‌هایی با وضعیت «بسیار پرخطر» همچنان وجود دارند، که به معنای احتمال بالای وقوع حادثه در آن‌هاست.

کمبود اجرای مؤثر قوانین

• ضعف در نظارت و اجرای دقیق قوانین ایمنی از سوی نهادهای مسئول یکی از مشکلات جدی است.
• سازمان آتش‌نشانی، علی‌رغم تلاش‌هایش، هنوز قدرت اجرایی و قضایی کافی برای برخورد با تخلفات ندارد.
• گاهی اوقات، هشدارهای ایمنی نادیده گرفته می‌شوند یا پیگیری آن‌ها به دلایل مختلف، از جمله مشکلات اقتصادی یا کمبود همکاری مالکان، متوقف می‌شود.

زیرساخت‌های فرسوده و قدیمی

• بسیاری از ساختمان‌های تجاری و مسکونی در ایران بر اساس استانداردهای قدیمی ساخته شده‌اند و به‌روزرسانی یا بازسازی نشده‌اند.
• سیستم‌های اعلام و اطفای حریق در بسیاری از ساختمان‌ها یا وجود ندارد یا ناکارآمد است.

تراکم بالای جمعیت و ساخت‌وساز بی‌رویه

• در شهرهای بزرگ، تراکم بالای جمعیت و ساخت‌وسازهای بی‌رویه باعث افزایش ریسک می‌شود.
• عدم رعایت فاصله‌های ایمنی در ساخت‌وسازها، محدودیت دسترسی خودروهای آتش‌نشانی و کمبود فضاهای خروج اضطراری از دیگر چالش‌هاست.

عدم فرهنگ‌سازی کافی در حوزه ایمنی

• بسیاری از مردم و حتی مالکان ساختمان‌ها به اهمیت رعایت اصول ایمنی و پیشگیری از حوادث توجه کافی ندارند.
• نبود آموزش‌های مناسب درباره مدیریت بحران و ایمنی عمومی می‌تواند خطرات را افزایش دهد.

چالش‌های اقتصادی

• مشکلات اقتصادی باعث می‌شود که مالکان و سازندگان برای کاهش هزینه‌ها، از رعایت استانداردهای ایمنی صرف‌نظر کنند.
• هزینه‌های بالای بازسازی یا تجهیز ساختمان‌های فرسوده مانعی برای اصلاح آن‌ها است.

ضعف در مدیریت بحران

• حادثه پلاسکو نشان داد که ضعف‌هایی در هماهنگی و سرعت عمل نهادهای امدادی و مدیریت بحران وجود دارد.
• آمادگی و تجهیزات کافی برای مقابله با آتش‌سوزی‌های بزرگ یا فروپاشی ساختمان‌ها همچنان بهبودهای زیادی نیاز دارد.

هرچند تاکنون تلاش‌هاای بسیاری برای پیشگیری از وقوع حوادث مشابه انجام شده است ، اما وجود تعداد زیاد ساختمان‌های ناایمن، ضعف در نظارت و اجرای قوانین، و مشکلات اقتصادی همچنان کشور را در معرض خطر قرار می‌دهد. برای کاهش این آسیب‌پذیری، باید اقدامات اساسی‌تری در زمینه بازسازی زیرساخت‌ها، افزایش نظارت‌ها، فرهنگ‌سازی و تقویت مدیریت بحران انجام شود.