موقعیت جغرافیایی ویژه ایران واقعاً منحصر به فرد است و یکی از بزرگترین مزیتهای کشور محسوب میشود؛ ایران در نقطه تلاقی سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا قرار دارد و با دسترسی به خلیج فارس و دریای عمان، یکی از مهمترین شاهراههای انرژی جهان را در اختیار دارد.
این موقعیت استراتژیک به ایران امکان میدهد تا به عنوان پلی ارتباطی بین شرق و غرب، نقش مهمی در حمل و نقل کالا و انرژی ایفا کرده و از چندین منظر به توسعه اقتصادی خود کمک کند، نخست، ایران میتواند به عنوان یک هاب ترانزیت منطقهای و جهانی عمل کند، به خصوص با توجه به پروژههای بزرگی مانند کریدور شمال-جنوب و جاده ابریشم جدید ، این پروژهها میتوانند ایران را به یک مرکز اصلی برای ترانزیت کالا بین آسیا و اروپا تبدیل کرده تادرآمد قابل توجهی از این راه نصیب کشور گردد.
فرصت دوم موقعیت جغرافیایی ایران و دسترسی به منابع انرژی است این فرصت میتواند ایران را به یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی انرژی تبدیل کند. ایران ذخایر عظیم نفت و گازو پتانسیل صادرات گسترده این منابع را دارد که میتواند منبع درآمدی مهمی برای کشور باشد.
فرصت سوم ظرفیت های گردشگری ایران است تنوع اقلیمی و فرهنگی کشور بسیار بالاست و به دلیل دسترسی متنوع فرصت مناسب برای جذب گردشگر است. از کوههای البرز و زاگرس گرفته تا سواحل خلیج فارس و دریای خزر، این کشور میتواند مقصدی جذاب برای گردشگران از سراسر جهان باشد.
اما با وجود تمامی این ظرفیتها و فرصتها ، طی ۲۰ سال گذشته، ایران نتوانسته است به طور مؤثری از موقعیت جغرافیایی خود بهرهبرداری نماید، یکی از دلایل اصلی این موضوع، تحریمهای بینالمللی و محدودیتهای سیاسی است که مانع از جذب سرمایهگذاریهای خارجی و همکاریهای بینالمللی شده است. همچنین، عدم توسعه زیرساختهای لازم در بخشهای حمل و نقل و انرژی نیز از دیگر عوامل بازدارنده بوده است.
متاسفانه ایران به جای تقویت روابط تجاری با همسایگان و بهرهبرداری از موقعیت جغرافیایی به عنوان یک دارایی استراتژیک، در بسیاری از مواقع به دلیل سیاستهای ناکارآمد داخلی و خارجی، از این فرصتها محروم مانده است. به عنوان مثال، بسیاری از پروژههای ترانزیتی که میتوانستند اقتصاد ایران را متحول کنند، به دلیل مشکلات مدیریتی و سیاسی به سرانجام نرسیدهاند.
واقعیت آن است که ایران در بهرهبرداری از موقعیت جغرافیایی خود به شدت کوتاهی کرده، که اصلاح این روند نیازمند یک بازنگری اساسی در سیاستها و راهبردهای اقتصادی و سیاسی کشور است که امیدواریم دولت جدید به این موضوع توجه ویژهای داشته باشد تا در آینده نزدیک، با بهبود روابط بینالمللی و سرمایهگذاری در زیرساختها، ایران بتواند از این موقعیت به بهترین نحو استفاده کرده و به یک قدرت اقتصادی منطقهای تبدیل شود











