استان گیلان، با برخورداری از دانشگاه‌های معتبر و متعدد مانند دانشگاه گیلان، به نظر می‌رسد که بستر مناسبی برای تربیت نیروی متخصص و ماهر دارد. اما در عمل، شاهد این هستیم که بخش قابل توجهی از دانش‌آموختگان این دانشگاه‌ها، جذب بازار کار منطقه نمی‌شوند و یا حتی در بسیاری از موارد به خارج از استان مهاجرت می‌کنند. این موضوع سوال مهمی را مطرح می‌کند: چرا با وجود ظرفیت‌های آموزشی، بازار کار گیلان نتوانسته است نیروی متخصص خود را به خوبی جذب کند؟

یکی از دلایل اصلی این مسئله، عدم تناسب میان آموزش‌های دانشگاهی و نیازهای واقعی بازار کار است. بسیاری از رشته‌ها و دروس دانشگاهی، به صورت نظری و دور از نیازهای عملی صنایع و کسب‌وکارهای محلی ارائه می‌شوند. این موضوع باعث می‌شود که فارغ‌التحصیلان از مهارت‌های کاربردی لازم برخوردار نباشند و نتوانند به راحتی در مشاغل موجود منطقه به کار گرفته شوند. در واقع، شکاف جدی بین دانشگاه و صنعت گیلان وجود دارد که موجب می‌شود نیروی متخصص به رغم دانش بالا، برای جذب شدن در بازار کار با مشکل مواجه شود.

از سوی دیگر، کمبود فرصت‌های شغلی مناسب در استان نیز عامل مهمی است. اگرچه گیلان دارای ظرفیت‌های اقتصادی فراوانی است، اما توسعه صنعتی و بخش خصوصی به اندازه کافی متنوع و پیشرفته نیست تا بتواند تمام فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را جذب کند. بخش بزرگی از فرصت‌های شغلی در استان به مشاغل سنتی و با درآمد پایین محدود است که برای نیروی متخصص جذابیت ندارد. این مساله نیز باعث می‌شود جوانان ماهر به دنبال اشتغال در شهرهای بزرگ‌تر یا حتی خارج از کشور باشند.

مسئله بعدی، نبود زیرساخت‌های مناسب برای حمایت از کارآفرینی و نوآوری است. بسیاری از فارغ‌التحصیلان با ایده‌ها و طرح‌های نوآورانه وارد جامعه می‌شوند، اما نبود منابع مالی، شبکه‌های حمایتی و مشاوره‌های تخصصی، باعث می‌شود این ظرفیت‌ها هدر برود و نتوانند کسب‌وکارهای جدید و اشتغال‌زا ایجاد کنند. نتیجه آنکه نیروی متخصص به جای نقش‌آفرینی در توسعه اقتصادی گیلان، به مرور از چرخه اشتغال استان خارج می‌شود.

همچنین، عوامل فرهنگی و اجتماعی نیز بی‌تاثیر نیستند. گاهی اوقات خانواده‌ها و خود جوانان، انگیزه لازم برای فعالیت در صنایع محلی را ندارند و به دنبال مهاجرت و فرصت‌های بهتر در نقاط دیگر هستند. این روند مهاجرت نیروی متخصص، چالش بزرگی برای توسعه پایدار استان محسوب می‌شود.

در نهایت، لازم است که دانشگاه‌ها، مسئولان و فعالان اقتصادی استان گیلان همکاری بیشتری داشته باشند تا فاصله بین آموزش و بازار کار کمتر شود. برنامه‌ریزی برای ارتقای مهارت‌های عملی دانشجویان، توسعه صنایع محلی، حمایت از کارآفرینی و ایجاد فرصت‌های شغلی با کیفیت، می‌تواند به حفظ نیروی متخصص و رونق اقتصادی استان کمک کند.