برخی پژوهشها نشان میدهد پس از افغانستان و عراق، ایران پایینترین نرخ مشارکت اقتصادی زنان را در میان همسایگان خود دارد؛ درحالیکه نرخ مشارکت اقتصادی در کشورهایی مانند عربستان و عمان بیش از دو برابر ایران است.
زنان بیش از نیمی از جمعیت بالقوه کشور برای ورود به عرصههای اقتصادی و نقشآفرینی در زمینههای رشد و توسعه اقتصادی هستند و تغییرات و تحولات اجتماعی و اقتصادی، محدوده انتخاب را برای آنان افزایش میدهد اما فرصت انتخابگری برای زنان در جامعه، همواره با موانع، مشکلات و چالشهای جدی همراه بوده است؛ بهگونهای که از بسیاری از انتخابهای ممکن در محدوده زیست اجتماعی خود محروم بودهاند.
در این سالها مشکلات اقتصادی، تأثیرات منفی گستردهای بر خانوادهها داشته و بهبود کیفیت زندگی، رؤیایی است که بیش از مردان، دغدغه جدی زنان است؛ زیرا زنان بهعنوان هسته مرکزی خانواده در جامعه ایران شناخته میشوند. آنها دوست دارند درگیر خانه و فرزندان خود باشند و محل امن و آرامی را برای بچهها و همسرانشان فراهم سازند. زنان بیش از مردان به فکر محرومیتها، کمبودها، مشکلات و انتظارات اعضای خانواده هستند و دوست دارند این کاستیها را برطرف کنند.
همین زنان، برای جبران بخشی از کاستیها و رفع قسمتی از مشکلات خانواده، بارها به پیداکردن شغل و منبع درآمد فکر کردهاند تا بتوانند کمکخرج خانواده باشند. به نظر میرسد اشتغال، بهویژه در شرایط نامساعد اقتصادی، برای بسیاری از زنان نه یک رؤیای شیرین و از سر شکمسیری، بلکه موقعیتی است که احساس میکنند از طریق آن میتوانند باری از مشکلات خانواده بردارند و از گرفتاریها بکاهند.
درحالحاضر بیش از ۲۳۳ هزار راننده زن در تاکسیهای اینترنتی مانند اسنپ و تپسی کار میکنند، ۱۲ درصد خانوارهای ایرانی، زنسرپرست هستند، دوسوم کارها توسط زنان انجام میشود و بخش مهمی از کارهایی که زنان انجام میدهند بهصورت غیررسمی انجام میگیرد. این مسائل نشان میدهد که زنان تا چه میزان گرفتار و درگیر پیامدهای سخت و ناگوار مشکلات اقتصادی هستند.
از جمعیت شاغل ۲۶ میلیون نفری کشور، سهم زنان ۱۷ درصد و سهم مردان ۸۳ درصد است. این آمار نشان میدهد زنان نرخ مشارکت پایینی در اشتغال دارند و نرخ بیکاری آنها بسیار بالاست. در سال ۲۰۲۳ نرخ مشارکت اقتصادی زنان در جمهوری آذربایجان ۶۷ درصد، در ارمنستان ۵۶ درصد و در ترکمنستان حدود ۵۰ درصد بوده است. در همان سال همچنین نرخ مشارکت اقتصادی زنان در عربستان معادل ۵/۳۴ (سی و چهار و پنج دهم) درصد بود. عمان نیز ازجمله کشورهای مسلمانی به شمار میآید که نرخ مشارکت اقتصادی زنان در آن بالاتر از ایران است. این کشور طی دهههای گذشته تلاش کرده تا مشارکت زنان در نیروی کار را افزایش دهد.











