استان گیلان با برخورداری از شرایط اقلیمی مساعد، منابع آبی فراوان، نیروی کار بومی و سابقه‌ای طولانی در فعالیت‌های کشاورزی و دامپروری، همواره یکی از قطب‌های مهم تولید محصولات دامی در کشور به شمار آمده است. در این میان، صنعت مرغ و طیور جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد کشاورزی این استان دارد و نقش تعیین‌کننده‌ای در تأمین امنیت غذایی، ایجاد اشتغال و گردش مالی در مناطق روستایی و شهری ایفا می‌کند. با این حال، این صنعت مهم در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده که آینده آن را در معرض تهدید قرار داده است.

در حال حاضر، گیلان با دارا بودن هزاران واحد پرورش مرغ گوشتی و تخم‌گذار، سهم قابل توجهی در تولید مرغ کشور دارد. بسیاری از خانواده‌های روستایی معیشت خود را به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم از این صنعت تأمین می‌کنند. این بخش از اقتصاد استان، افزون بر تولید پروتئین حیوانی، زنجیره‌ای از مشاغل وابسته را نیز در بر می‌گیرد؛ از فعالیت‌های دامپزشکی گرفته تا حمل‌ونقل، توزیع نهاده‌های دامی، کشتارگاه‌ها، بسته‌بندی و حتی صنایع تبدیلی.

با این‌حال، یکی از مهم‌ترین مشکلات فعلی صنعت مرغداری گیلان، نوسانات شدید قیمت نهاده‌های دامی و عدم دسترسی مناسب به خوراک یارانه‌ای است. علی‌رغم تخصیص ارز دولتی برای واردات نهاده‌ها، توزیع نامنظم و غیرشفاف آنها باعث شده بسیاری از مرغداران یا به خوراک گران بازار آزاد پناه ببرند یا تولید خود را کاهش دهند. این موضوع، افزون بر افزایش قیمت مرغ در بازار مصرف، موجب فشار مضاعف بر خانوارهای کم‌درآمد و بروز نارضایتی‌های اجتماعی شده است.

مسئله دیگر، فرسودگی زیرساخت‌های تولید و کمبود حمایت‌های فنی و اعتباری از سوی دولت است. بسیاری از واحدهای مرغداری استان به دلیل نداشتن توان مالی برای به‌روزرسانی تجهیزات، با تلفات بالا، مصرف بالای انرژی و بهره‌وری پایین مواجه‌اند. نبود مشوق‌های سرمایه‌گذاری و عدم ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت، مانعی جدی برای توسعه پایدار این صنعت به شمار می‌رود.

از سوی دیگر، بحران بیماری‌های طیور نظیر آنفلوآنزای پرندگان، تهدیدی دائمی برای این صنعت محسوب می‌شود. با وجود تلاش‌های سازمان دامپزشکی و اقدامات کنترلی، ضعف در رعایت اصول بهداشت و قرنطینه، نبود آموزش کافی برای مرغداران و کمبود تجهیزات تشخیص سریع، زمینه‌ساز بروز تلفات سنگین در مقاطعی از سال می‌شود.

نکته قابل توجه دیگر، عدم هماهنگی میان حلقه‌های مختلف زنجیره تولید تا مصرف است. نبود یک سازوکار منسجم برای نظارت بر قیمت‌گذاری، توزیع و عرضه مرغ، باعث شده تولیدکننده و مصرف‌کننده هر دو متضرر شوند، در حالی که دلالان بیشترین سود را از این نابسامانی می‌برند. تشکیل تشکل‌های توانمند صنفی، تقویت نظام بازاریابی، و ایجاد شفافیت در بازار از جمله راهکارهایی است که می‌تواند به اصلاح این وضعیت کمک کند.

در نهایت، نباید از تغییرات اقلیمی و اثرات آن بر تولید غافل شد. افزایش دما، کاهش منابع آبی و بروز پدیده‌هایی مانند رطوبت بیش از حد یا گرمای شدید، بهره‌وری واحدهای مرغداری را به شدت کاهش داده و نیاز به سازگاری سریع با فناوری‌های نوین را دوچندان کرده است.

در مجموع، صنعت مرغ در گیلان به عنوان یکی از ستون‌های اصلی تأمین امنیت غذایی و اشتغال استان، نیازمند بازنگری در سیاست‌های حمایتی، سرمایه‌گذاری هدفمند، به‌روزرسانی زیرساخت‌ها و مدیریت بحران هوشمندانه است. آینده این صنعت، نه‌تنها به نفع تولیدکنندگان بلکه به سود تمام جامعه خواهد بود و حمایت اصولی از آن، ضرورتی انکارناپذیر در شرایط اقتصادی فعلی کشور است.