هوش مصنوعی به عنوان یکی از پیشرفتهای بزرگ فناوری در قرن حاضر، تغییرات بنیادینی در ساختار بازار کار و نحوه انجام مشاغل ایجاد کرده است. در ایران نیز، با توجه به روند رو به رشد فناوری و دیجیتالی شدن بخشهای مختلف اقتصادی، هوش مصنوعی جایگاه ویژهای یافته است که نمیتوان آن را نادیده گرفت. اما سوال اصلی این است که ورود گسترده هوش مصنوعی چگونه آینده مشاغل را در کشور تحت تأثیر قرار خواهد داد؟
از یک سو، هوش مصنوعی با افزایش بهرهوری و کاهش هزینههای تولید میتواند به رشد اقتصادی کمک کند و فرصتهای شغلی جدیدی در حوزههای مرتبط با فناوری و داده ایجاد نماید. به عنوان مثال، توسعه سیستمهای هوشمند در بخشهای مالی، پزشکی، کشاورزی و صنعت، نیازمند نیروی انسانی متخصص در حوزه دادهکاوی، برنامهنویسی و تحلیل داده است که خود نوعی ایجاد شغل به شمار میآید. همچنین، کسبوکارهای نوپا و استارتاپها با استفاده از هوش مصنوعی میتوانند بازارهای جدیدی را در ایران باز کنند و فرصتهای اشتغال نوینی فراهم آورند.
اما در طرف دیگر، هوش مصنوعی میتواند برخی مشاغل سنتی را که به صورت تکراری و مکانیکی انجام میشوند، به شدت تحت فشار قرار دهد. مشاغلی مانند کارهای اداری، خدمات مشتریان و حتی برخی فعالیتهای تولیدی در معرض خطر حذف یا کاهش تعداد نیروی کار قرار دارند. این موضوع میتواند موجب بروز چالشهای اجتماعی شود و نیازمند اتخاذ سیاستهای حمایتی و برنامهریزیهای دقیق از سوی دولت و بخش خصوصی برای مهارتآموزی مجدد و بازآموزی نیروی کار باشد.
در ایران، محدودیتهای اقتصادی، تحریمها و نواقص زیرساختی ممکن است روند پذیرش و توسعه هوش مصنوعی را کمی کند کند، اما به هیچ وجه از اهمیت آن نمیکاهد. علاوه بر این، نیروی جوان و تحصیلکرده کشور، ظرفیت بالقوهای برای بهرهگیری از این فناوری دارد که در صورت حمایت و فراهم کردن بسترهای لازم، میتواند به موتور محرک تحول در بازار کار تبدیل شود.
بنابراین، آینده مشاغل در ایران با هوش مصنوعی همزمان با چالشهایی که دارد، فرصتهای مهمی را نیز پیش روی کشور قرار میدهد. کلید موفقیت در این مسیر، شناخت دقیق تحولات فناورانه، افزایش سرمایهگذاری در آموزش و فناوری و ایجاد سیاستهای انعطافپذیر برای سازگاری با تغییرات بازار کار است.











