استان گیلان به‌عنوان یکی از قطب‌های گردشگری، کشاورزی و ترانزیت شمال کشور، از موقعیتی ژئوپلیتیکی و اقتصادی منحصر‌به‌فردی برخوردار است. قرار گرفتن این استان در مسیر کریدور شمال-جنوب، دسترسی به دریای خزر، نزدیکی به مرزهای کشورهای حاشیه قفقاز و برخورداری از منابع طبیعی متنوع، ایجاب می‌کند که زیرساخت‌های حمل‌ونقل در آن متناسب با ظرفیت‌های موجود توسعه یابد. با این حال، آنچه امروز در عمل مشاهده می‌شود، فاصله‌ای قابل‌توجه میان نیازهای حمل‌ونقلی گیلان و وضعیت موجود شبکه راه‌ها و پل‌ها در این استان است.

احداث و بهسازی راه‌های ارتباطی و پل‌ها، نه‌تنها ضرورتی زیرساختی برای توسعه پایدار گیلان محسوب می‌شود، بلکه نقش مستقیمی در کاهش ترافیک، بهبود ایمنی سفر، افزایش مبادلات تجاری، تسهیل دسترسی به مناطق کمتر توسعه‌یافته و تقویت گردشگری داخلی و خارجی دارد. از طرف دیگر، مناطق کوهستانی و جلگه‌ای گیلان، به‌ویژه در مسیرهای ارتباطی میان شرق، مرکز و غرب استان و نیز محورهای منتهی به استان‌های همجوار مانند مازندران، قزوین و اردبیل، نیازمند طرح‌های پیچیده‌ی راه‌سازی و پل‌سازی با رویکردی فنی، محیط‌زیستی و اقتصادی هستند.

با این حال، توسعه این زیرساخت‌ها در گیلان با موانعی جدی مواجه است. نخستین چالش، محدودیت‌های جغرافیایی و طبیعی استان است. وجود پوشش جنگلی متراکم، مناطق حفاظت‌شده زیست‌محیطی، زمین‌های کشاورزی ارزشمند و همچنین شرایط اقلیمی خاص از جمله بارندگی بالا، امکان اجرای پروژه‌های عمرانی را با دشواری همراه کرده و هزینه‌های ساخت را افزایش داده است.

در کنار موانع طبیعی، بروکراسی پیچیده و پراکندگی اختیارات میان نهادهای مختلف مانند وزارت راه و شهرسازی، سازمان محیط زیست، منابع طبیعی و استانداری، روند تصویب، اجرا و نظارت بر پروژه‌ها را کند کرده است. عدم هم‌افزایی میان این نهادها در بسیاری از موارد به توقف یا تأخیر پروژه‌های حیاتی منجر شده است.

از سوی دیگر، کمبود منابع مالی و محدودیت‌های بودجه‌ای دولت در سال‌های اخیر نیز موجب شده است برخی از پروژه‌های کلیدی استان مانند آزادراه رشت-انزلی یا پل‌های ارتباطی در محورهای روستایی نیمه‌تمام باقی بمانند یا با تأخیرهای طولانی مواجه شوند. سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نیز به دلیل نبود مشوق‌های کافی و شفاف نبودن فرآیندهای مشارکت، کمتر از حد انتظار بوده است.

با توجه به وضعیت کنونی، بازنگری در نگاه توسعه‌ای به گیلان و اولویت‌دادن به طرح‌های راه‌سازی و پل‌سازی در این استان ضرورتی انکارناپذیر است. استفاده از فناوری‌های نوین در مهندسی راه و پل، بهره‌گیری از مدل‌های سرمایه‌گذاری مشارکتی (PPP)، تسریع در فرآیندهای اداری و ایجاد شفافیت در اجرای پروژه‌ها، می‌تواند بخشی از این چالش‌ها را مرتفع سازد.

توسعه گیلان بدون تقویت زیرساخت‌های حمل‌ونقل، عملاً ممکن نخواهد بود. اگر امروز به شکل جدی به اصلاح و توسعه شبکه‌های ارتباطی استان نپردازیم، در آینده‌ای نه‌چندان دور، فرصت‌های توسعه‌ای بیشتری را از دست خواهیم داد و شکاف میان ظرفیت‌های بالقوه و وضعیت بالفعل استان، عمیق‌تر خواهد شد.