استان گیلان به دلیل برخورداری از سواحل طولانی دریای خزر، ظرفیتهای بسیار قابل توجهی برای توسعه اقتصاد دریا محور دارد. این ظرفیتها میتوانند زمینهساز رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و بهبود معیشت مردم منطقه باشند. با این حال، موانع متعددی بر سر راه تحقق این پتانسیلها قرار دارد که لازم است با نگاه علمی و مدیریتی به آنها پرداخته شود.
یکی از مهمترین چالشها، ضعف زیرساختهای دریایی و بندری است. بندر انزلی، به عنوان یکی از بزرگترین بنادر شمال کشور، نیازمند توسعه و بهروزرسانی امکانات لجستیکی و حملونقل است تا بتواند سهم بیشتری از ترانزیت کالا و مسافر را به خود اختصاص دهد. کمبود سرمایهگذاری و توجه کافی به این بخش باعث شده است که فعالیتهای اقتصادی مرتبط با دریا محدود و ناکارآمد باقی بماند.
مسئله دوم، مشکلات محیط زیستی و آلودگیهای دریایی است که به شدت بر اکوسیستم خزر تأثیرگذار است. تخریب زیستگاههای ساحلی، ورود پسابهای صنعتی و کشاورزی به دریا و صید غیرمجاز ماهیها باعث شده است منابع طبیعی دریا به مرور کاهش یابد. این امر نه تنها به اقتصاد دریایی ضربه میزند، بلکه سلامت و رفاه ساکنان منطقه را نیز به خطر میاندازد.
از سوی دیگر، نبود یک برنامهریزی جامع و هماهنگی بین دستگاههای مختلف دولتی و بخش خصوصی، توسعه پایدار اقتصاد دریا محور را با مشکل مواجه کرده است. سیاستهای پراکنده و ناهماهنگ باعث شده است فرصتهای سرمایهگذاری و بهرهبرداری از ظرفیتهای دریا به خوبی شناسایی و مدیریت نشوند.
همچنین، ضعف در آموزش و نیروی انسانی متخصص در حوزههای مرتبط با اقتصاد دریا محور، به خصوص در زمینههای مدیریت بندری، گردشگری دریایی و شیلات، یکی دیگر از موانع مهم است. این مسئله باعث شده است که بهرهوری از امکانات موجود پایین باشد و نوآوری در فعالیتهای اقتصادی مرتبط با دریا کمتر دیده شود.
در نهایت، محدودیتهای حقوقی و بوروکراسی پیچیده نیز سرمایهگذاران را از ورود به حوزههای مختلف اقتصاد دریایی منصرف میکند. تسهیل روندهای اداری و ایجاد امنیت حقوقی برای فعالان اقتصادی میتواند به عنوان یکی از راهکارهای مهم در رفع این موانع مطرح شود.
برای رفع موانع توسعه اقتصاد دریا محور در گیلان، نیازمند یک رویکرد جامع و چندجانبه هستیم که شامل ارتقاء زیرساختها، حفاظت محیط زیست، هماهنگی بین دستگاهها، تقویت نیروی انسانی و اصلاح نظام اداری باشد. با اتخاذ چنین راهکارهایی، استان گیلان میتواند از ظرفیتهای کمنظیر دریای خزر بهرهمند شده و به قطب مهم اقتصادی در شمال کشور تبدیل شود.











