یکی از احکام برنامه و شعاری که در دولت آقای روحانی و شهید رئیسی هم مطرح بود، بحث رفع فقر مطلق است. به لحاظ شاخص‌ها در حال حاضر حدود ۳۰ درصد از جمعیت کشور زیر خط فقر هستند  . تا اواسط دهه ۸۰ حدود ۱۲ تا ۱۵ درصد جمعیت فقر مطلق داشتند  که بعد از موج اول تحریم‌ها تا میانه دهه ۹۰ به حدود ۲۰ درصد رسید، اما با شروع موج دوم تحریم‌ها و تورم شدید، از سال ۱۳۹۷ با شیب تندتری افزایش پیدا کرده و به ۳۰ درصد در سال ۱۳۹۸ رسید. بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران و گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ نرخ فقر نسبتاً ثابت و حدود ۳۰ درصد یا ۲۵ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر بوده است. 

از بین بردن فقر مطلق فرآیند پیچیده‌ای است و بدون تردید شرایط اقتصاد کلان، یعنی تورم و رشد اقتصادی، دو متغیری است که در موفقیت آن نقش پررنگی دارد. ولی صرف رشد اقتصادی خوب و کنترل تورم، فقر مطلق را از بین  نمی‌برد و نباید منتظر ماند که رشد اقتصادی خیلی بالایی اتفاق بیفتد، بلکه باید برای کاهش فقر اقدامات متفاوتی انجام گیرد.

اقدام اول و تجربه همه کشورها از بین بدن فقر شدید است  ، فقر شدید یعنی درآمد یک فرد حتی  کفاف هزینه خوراک او را هم ندهد. به عبارت دیگر اگر فرد همه درآمدش را هم خرج کند، نمی‌تواند نیاز خوراکش را تأمین کند؛ یعنی شما فرض کنید که فرد  هزینه مسکن، حمل و نقل و بهداشت نداشته باشد و فقط بخواهد با درآمدش غذا بخورد ولی  این درآمد حتی کفاف تامین خوراک او هم ندهد

کسانی که دچار فقر شدید هستند عمدتاً افراد بیکار هستند. در حالی که اغلب کسانی که به فقر مطلق دچارند، شغل و درآمد دارند اما درآمد آنها کفاف زندگی‌شان را نمی‌دهد. بر اساس داده‌های مرکز آمار، نرخ فقر شدید در کل ایران حدود ۶ درصد با جمعیتی حدود ۵ میلیون نفر است .

در دنیا برای از بین بردن فقر  سطح‌بندی می‌کنند و بنابراین اگر ما در حال حاضر نمی توانیم فقر مطلق را هدف قرار دهیم در عوض باید  خط‌های کمتر را گرفته  و به تدریج آن را بهبود بخشیم.

برای اینکه این امر محقق شود  باید چند کار انجام گیرد . یکی از آنها هماهنگی بین نهادهای عمومی دولتی، غیر دولتی و مؤسسات خیریه برای هم‌افزایی است. نظام حمایتی ما بسیار چندگانه است البته این چندگانگی تنها ویژگی ایران نیست؛ یعنی بسیاری از کشورهای دنیا این تکثر را دارند ولی از طریق سازوکارهایی مثل شهرداری این هماهنگی انجام می‌گیرد،  یعنی در هر شهر کسانی که در زمینه فقر کار می‌کنند دور هم جمع می‌شوند و جمعیت را بین همدیگر تقسیم می‌کنند. مثلا در ترکیه موقوفات و سازمان‌های مردم نهاد هستند که در شهرداری دور هم جمع می‌شوند. همچنین از طریق یک سامانه متمرکز می توان این کار را انجام داد  که مشخص شود هرکسی از کجا خدمات می‌گیرد. این سیاستی است که در برنامه هفتم تحت  عنوان پنجره واحد خدمات حمایتی آمده  و مقدماتش در دو دولت قبل ایجاد شده و می بایست در دولت جدید اجرا شود .

احمد میدری – وزیر تعاون ، کار و رفاه اجتماعی