یک جامعه شناس، با بیان اینکه مهاجرت رها شده در هیچ کجای دنیا توصیه نمی شود، گفت: توسعه حمل و نقل ریلی و هوایی و جاده ای، دسترسی راحت تر مسکن دومی ها را به گیلان فراهم کرده است.

رضا علیزاده  با اشاره به علل و انگیزه‌های مهاجرت به استان گیلان و پدیده مسکن دومی، اظهار کرد: مهاجرت و مسکن دومی یک موضوع جدی در گیلان بوده و یک تهدید محسوب می شود.

وی با بیان اینکه مهاجرت رها شده در هیچ کجای دنیا توصیه نمی شود، افزود: در ۱۵ سال اخیر شاهد افزایش مهاجرت به گیلان هستیم و ادامه این روند موجب نابودی گیلان خواهد شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان با اشاره به مشکل تامین آب کشاورزی در استان طی سال های اخیر، تصریح کرد: با توجه به مقالات و پایان نامه ها و طرح های تحقیقاتی مرتبط با موضوع مهاجرت، پیامدهای مهاجرت رها شده را به مسئولان استان اعلام کردیم.

علیزاده ادامه داد: متاسفانه مدیران در گیلان نگاه منفی به مهاجرت غیر بومی ها با توجه به روند رشد روزافزون آن ندارند؛ این در حالی است که موضوع خیلی جدی است و پیامدهای منفی آن در حال آشکار شدن است.

وی با بیان اینکه مهاجران از تمام زیرساخت های استان استفاده می کنند، ادامه داد: مهاجران بدون اینکه ارزش افزوده ای از حیث سرمایه گذاری برای استان داشته باشند، از زیرساخت هایی استفاده می کنند که برای جمعیت دو و نیم میلیون نفری استان طراحی شده و در برخی از مواقع پاسخگوی همین جمعیت نیز نیست، به عنوان مثال افزایش مهاجرت به گیلان مشکلات زیادی فقط در بخش تولید زباله ایجاد کرده است.

این جامعه شناس با تاکید بر اینکه نمی توان استان را رها کرد و باید به فکر گیلان بود، ادامه داد: باید به شناسایی جاذبه مقصد و دافعه مبداء مهاجران بپردازیم که شامل پنج شاخص اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و شخصی است.

وی اضافه کرد: در بعضی از روستاهای گیلان به حدی تجمع غیر بومی ها زیاد شده که کلا زبان آن روستا تغییر کرده است؛ طبیعتا این مهاجرت ها بر روی فرهنگ و خرده فرهنگ استان تاثیر خواهد گذاشت.

علیزاده نیمی از جمعیت مهاجران را در سنین بالای ۴۰ سال دانست و بیان کرد: مطالعات ما نشان می دهد ۷۰ درصد مهاجران در دهه ۹۰ به گیلان آمده اند و بخش عمده آنان را مهاجران استان های اصفهان و تهران و البرز و اردبیل و زنجان و خوزستان و… تشکیل می دهند.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، با بیان اینکه ۷۰ درصد مهاجران در شهر مبدا دارای خانه هستند، گفت: اراضی خریداری شده توسط نیمی از مهاجرین بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ مترمربع وسعت دارد.

وی تنگناهای اقلیمی و زیست محیطی را عمده ترین عامل مهاجرت به گیلان دانست و تاکید کرد: مردم گیلان نگاه منفی نسبت به غیر بومی ها ندارند؛ دلیل ناراحتی و پشیمانی آنان این نیست که چرا زمین موروثی خود را از دست داده اند، بلکه به این دلیل ناراحت هستند که چرا زمین را به بهای بالاتری در حال حاضر نفروخته اند.

علیزاده، شاخص های اقتصادی و افزایش فقر را یکی از عوامل تعیین کننده در افزایش غیر بومی ها در گیلان دانست و متذکر شد: مردم گیلان در طول تاریخ با غیر بومی ها همگرایی داشته اند که یک امتیاز فرهنگی و اجتماعی محسوب می شود، اما چگونگی برخورد با این روحیه نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

وی حل مسائل زیست محیطی در شهرهای مبدا را نیازمند اقدام ملی دانست و یادآور شد: مبارزه با فرونشست زمین و کم آبی و ریزگرد و… باید در دستور کار مسئولان کشور قرار بگیرد.

این جامعه شناس دهیاران را نماینده سیاسی دولت در روستاها دانست و بیان کرد: متاسفانه در بسیاری از مواقع شوراها و دهیارها نقش منفی در این رابطه ایفا می کنند.

وی همچنین اضافه کرد: مسکن دومی ها ۲۰۰ روز سال در گیلان هستند و متاسفانه گاهی نگاه ارباب رعیتی در روستاها ایجاد می کنند که نتیجه آن مشکلات فرهنگی و اجتماعی از جمله تنش و درگیری بومی ها و غیر بومی ها خواهد بود، زیرا هنجارهای فرهنگی و ارزش های اخلاقی روستا باید توسط غیر بومی رعایت شود.

وی مشکل اصلی گیلان را در کشاورزی معیشتی دانست و خاطرنشان کرد: گیلان بر خلاف سرسبزی، اقتصاد ضعیفی دارد و مادامی که اقتصاد گیلان معیشتی است، عوامل جذب مقصد، پر قدرت تر خواهد شد.

علیزاده در دسترس تر شدن گیلان با توسعه زیرساخت های حمل و نقلی را موجب افزایش تمایل به مهاجرت دانست و بیان کرد: حمل و نقل ریلی و هوایی و جاده ای نه تنها موجب شکوفایی اقتصاد گیلان نشده، بلکه دسترسی راحت تر مسکن دومی ها را به گیلان فراهم کرده است